Een warmtepomp is een goede investering (2022 update)

Een warmtepomp heeft veel voordelen ten opzichte van andere verwarmingssystemen. Er zijn echter verschillende aspecten waarmee rekening moet worden gehouden voordat u een warmtepomp kiest. Daarom beantwoordt dit artikel de vraag: is een warmtepomp de moeite waard? Deze vraag wordt beantwoord door te kijken naar alle kosten die gepaard gaan met warmtepompen, evenals gezondheids- en veiligheidsaspecten.

Gezien de kosten, gezondheid, veiligheid en duurzaamheid is een warmtepomp de aanschaf waard boven een gasfornuis. Een warmtepomp kost ongeveer hetzelfde als gas, maar vormt geen CO-gevaar en stoot geen CO2 uit bij gebruik van groene stroom. Het is echter mogelijk dat een warmtepomp niet geschikt is voor uw huis vanwege de verwarming op lage temperatuur en de isolatievereisten.

In nederland worden warmtepompen vanaf 2026 de norm voor huishoudens. Het wordt dan verplicht om bij het vervangen van de huidige ketel minimaal een hybride warmtepomp te installeren. Op de website van de rijksoverheid kun je er meer over lezen.

Hoe bepaal je of een warmtepomp zijn investering waard is?

Hoewel warmtepompen tot de duurdere verwarmingssystemen op de markt behoren, zijn er meer factoren dan alleen de kosten die bepalen of ze de investering waard zijn.

In dit artikel bespreek ik de vele factoren die bepalen of een warmtepomp een goede investering is in plaats van andere verwarmingssystemen. Er wordt rekening gehouden met de volgende criteria:

  • aanschafkosten
  • installatiekosten
  • energieverbruik
  • efficiëntie
  • gebruikskosten
  • levensverwachting
  • totale jaarlijkse kosten
  • duurzaamheid
  • gezondheid en veiligheid
  • voor- en nadelen van warmtepompen
  • beschikbare subsidies


Wat kost een warmtepomp in vergelijking met andere verwarmingssystemen?

Een gewone lucht-water-warmtepomp kost tussen de €6.500 en 14.000, terwijl een zeer efficiënte aardwarmtepomp €8.500 tot 19.500 kost. Een gasketel kost gemiddeld tussen 3690 en 5.355, en een elektrische ketel kost tussen 1.920 en 5.290.

De gemiddelde prijs van een warmtepomp is hoger dan een gas- of elektrische ketel. De prijzen van warmtepompen verschillen echter sterk per type. Het prijsverschil hangt vooral af van de installatiekosten. Een aardwarmtepomp onttrekt bijvoorbeeld warmte aan diepe grondlagen of grondwater. Hiervoor moeten gaten worden geboord tot wel 130 meter diep. Daarom zijn de installatiekosten veel hoger dan bij andere verwarmingssystemen.

De volgende tabel toont te verwachten aanschaf- en installatiekosten van de vijf verschillende typen warmtepompen.

Type warmtepompAanschafkosten
(incl. installatie)
Lucht€6.500 tot 14.000
Grond (of grondwater)€8.500 tot 19.500
Ventilatie€3.300 tot 4.700
Hybride€4.300 tot 6.400
Tabel 1: Kosten warmtepomp per type

Deze tabel is gebaseerd op informatie van de Nederlandse website Milieucentraal.nl. Milieucentraal is een initiatief van de Nederlandse overheid om accurate informatie te geven over onder andere hoe we onze woning kunnen verduurzamen. De kosten in deze tabel zijn daarom gebaseerd op gegevens uit Nederland.

Ik verwacht volledig dat de prijzen voor warmtepompen de komende jaren zullen dalen als gevolg van een toenemende vraag en technologische verbeteringen.


Uitleg typen warmtepompen in de tabel

  • Een lucht warmtepomp haalt energie uit de buitenlucht
  • Een aardwarmtepomp haalt energie uit de grond of uit grondwater
  • Een Ventilatiepomp haalt energie uit het warmteverlies van uw mechanische ventilatie
  • Hybride is een combinatie van een luchtwarmtepomp en een ander verwarmingssysteem zoals een gasboiler


De kosten van een gas- en elektrische verwarmingsinstallatie

Zowel een gasinstallatie als een elektrische ketel zijn goedkoper dan warmtepompen. De gemiddelde prijzen zijn:

  • Een gasinstallatie (HR ketel) kost ongeveer €1500 – €2500 in aanschaf (bron)
  • Een elektrische ketel kost ongeveer €1000 – €4000 in aanschaf (bron)

De kostenrange loopt enorm uiteen. Dit ligt onder andere aan de installatiekosten, de kwaliteit van de ketel en het vermogen.

Zoals hierboven vermeld, verwacht ik dat de prijzen van warmtepompen de komende jaren zullen dalen. Bovendien kunnen overheidssubsidies het prijsverschil overbruggen.

Afbeelding: Dirk Wouters, Pixabay

Subsidie ​​is vaak beschikbaar voor warmtepompen

Zoals hierboven vermeld worden warmtepompen vanaf 2026 de norm in Nederland. De subsidie op warmtepompen ligt tussen de € 1.950 en € 5.100, afhankelijk van het type en het vermogen. Daarnaast zijn er eisen aan de warmtepomp en datum van installatie om subsidie te kunnen ontvangen. Zo moet de warmtepomp onder andere nieuw zijn en je mag hem niet zelf aansluiten.

Meer informatie is te vinden op de website van milieucentraal.

Rendement: warmtepomp t.o.v. gas en elektrisch

Een belangrijke reden waarom warmtepompen een goede investering zijn is hun efficiëntie. Ze kunnen een efficiëntie bereiken die veel hoger ligt dan wat een gas- of elektrische ketel kan halen. Het rendement van warmtepompen ligt normaal gesproken tussen de 100% en maar liefst 400%.

De volgende tabel toont het rendement van de verschillende soorten warmtepompen ten opzichte van een gasketel en een elektrische ketel.

VerwarmingssystemEfficiëntieUitleg
Gasinstallatie80-95%Uitlaatgassen leiden tot warmteverlies
Electrische ketel100%Er is geen uitlaat nodig.
100% van de energie gaat naar verwarming
Luchtbron warmtepomp100 – 400 %De efficiëntie hangt af van de buitentemperatuur
Aardwarmtepomp200 – 400 %De warmtebron onder de grond zakt nooit onder het vriespunt
Ventilatie warmtepomp100+%Onttrekt energie aan uitgaande ventilatielucht
Hybride warmtepomp100+%Schakelt tussen een luchtwarmtepomp en uw CV ketel adhv wat op dat moment het efficiëntst is
Tabel 2: rendement van verwarmingssystemen


Energieverbruik, gebruikskosten en besparingen

Hoewel warmtepompen duurder zijn in aanschaf en installatie, zullen ze na verloop van tijd geld besparen. Het energieverbruik van warmtepompen is zeer laag door hun hoge rendement. Daardoor besparen ze op je energierekening, ondanks dat elektriciteit ongeveer drie keer duurder is dan gas.

De volgende tabel geeft een indicatie van het energieverbruik, de bedrijfskosten en het investeringsrendement voor elk type warmtepomp. De besparingen en het rendement op de investering zijn in vergelijking met het gebruik van een gasinstallatie.

De informatie in deze tabel is echter gebaseerd op gegevens uit Nederland van het Nederlandse overheidsinitiatief Milieucentraal.nl. Daarom is deze informatie slechts een indicatie van wat u kunt verwachten.

Voor de meest accurate kosten kunt u het beste de kosten voor gas en/of elektra opzoeken in uw eigen energiecontract. Deze tabel gebruikt de energieprijzen zoals verwacht door het Centraal Planbureau voor de Leefomgeving voor 2030. dat houdt in: €1 per kubieke meter gas (m³) en €0,22 per kilowattuur (kWh). Deze keuze is gemaakt omdat de energieprijzen enorm fluctueren en per contract sterk kunnen verschillen. Op de website van Milieucentraal is hier meer informatie over te vinden.

Type verwarmingEnergiegebruik per jaar WarmteafgifteEfficiëntieGebruikskosten per jaarGemiddelde besparing per jaar (in vergelijking met gas)
Gasinstallatie1000 m³ gas16 – 30 kW80 – 95%
€1.260*
N.v.t.
Electrische ketel10.550 kWh15 kW100%€2321-€1061
Luchtbron warmtepomp2.800 kWh 3 – 12 kW100 – 400 %€616
€644**
Aardwarmtepomp2.100 kWh 4 – 16 kW200 – 400 %€462€798**
Ventilatie warmtepomp800 m³ gas + 1.600 kWh10.5 kW100+%€1412*-€152
Hybride warmtepomp750 m³ gas + 1.600 kWh10.5 kW100+%€1362*-€102
Tabel 3: energieverbruik, besparing en terugverdientijd per verwarmingssysteem.
(bron)

*Dit is inclusief kosten voor gasaansluiting (€260)
**Besparing is gebaseerd op zowel rendement als het niet meer gebruiken van de gasaansluiting.


Levensverwachting, totale jaarlijkse kosten en investeringsrendement

Om een ​​beter beeld te krijgen van de kosten van een warmtepomp ten opzichte van een gas- of elektrische ketel, moeten we kijken naar de levensverwachting. Hierdoor krijgen we een betere indicatie van de werkelijke jaarlijkse kosten en de te verwachten terugverdientijd. De terugverdientijd wordt berekend door de aanschafkosten te delen door de jaarlijkse besparing. We weten dan na hoeveel jaar de besparing de kosten van aanschaf gedekt heeft.

De volgende tabel toont de levensverwachting van elk van de verwarmingssystemen. Als er regelmatig goed onderhoud wordt gepleegd, zal de levensduur van een verwarmingssysteem toenemen.

VerwarmingssysteemGemiddelde levensverwachting
Warmtepomp15 – 25 jaar
Gasinstallatie15 – 20 jaar
Electrisch20 – 30 jaar
Tabel 4: Levensverwachting van verwarmingssystemen (bron1 ,bron 2 ,bron 3 )

Berekening van de werkelijke jaarlijkse kosten per systeem

Om de werkelijke kosten per jaar te berekenen, moeten we niet alleen kijken naar de aanschafkosten en jaarlijkse besparingen, maar ook naar de levensduur van het systeem. Daarom heb ik de gemiddelde aanschafkosten van de verwarmingssystemen gedeeld door hun gemiddelde levensduur. Daarbovenop komen de jaarlijkse kosten voor het gebruiken van de warmtepomp.

Omdat onderhoudskosten lastig in te schatten zijn heb ik deze niet meegenomen.

Houd er rekening mee dat de onderstaande kosten gebaseerd zijn op gemiddelden en gegevens uit Nederland. Voor uw specifieke situatie kunnen de kosten heel anders zijn. Deze tabel is bedoeld als indicatie van wat u kunt verwachten te betalen voor de verschillende verwarmingssystemen.

Verwarmingssysteem Jaarlijkse kosten
Gasinstallatie€1374
Electrisch€2392
Luchtbron warmtepomp€1129
Aardwarmtepomp€1162
Ventilatie warmtepomp€1612
Hybride warmtepomp€1630
Tabel 4: Jaarlijkse kosten verwarmingssystemen


Deze tabel maakt duidelijk dat de kosten van een elektrische ketel veel hoger zijn dan de alternatieven. Voor een verwarmingsinstallatie op elektriciteit is een warmtepomp overduidelijk de betere keuze. Een gasinstallatie is nog steeds concurrerend met de hybride en ventilatiewarmtepomp. Maar de lucht- en aardwarmtepomp zijn de goedkoopste opties voor de lange termijn.

Als we alleen naar de gemiddelde jaarlijkse kosten kijken, is een lucht- of grondwarmtepomp duidelijk de beste keuze. De kosten voor verwarmingssystemen zijn alleen niet gelijkmatig over al hun gebruiksjaren verdeeld. Aankoopkosten zijn de eerste kosten die u moet betalen en bepalen in grote mate of u het überhaupt kunnen betalen. Daarom is het niet altijd voor de hand liggend om de goedkoopste optie uit bovenstaande tabel te kiezen.

Een andere manier om naar de kosten te kijken is door te kijken naar het rendement op de investering. Het rendement op de investering laat zien hoe snel de goedkopere bedrijfskosten het hoge verschil in aankoopkosten kunnen terugbetalen.

Terugverdientijd: warmtepomp vs gasinstallatie

Voor deze berekening van de terugverdientijd/het rendement op de investering ben ik er vanuit gegaan dat we overwegen om onze huidige gasketel te vervangen door een warmtepomp in plaats van een nieuwe gasketel. Daarom wordt de terugverdientijd bepaald door hoe snel de jaarlijkse besparing het verschil in aanschafkosten terugverdient.

Type warmtepomp (bron)Aanschafkosten
(incl. installatie)
Gebruikskosten per jaarGemiddelde besparing per jaar (in vergelijking met gas)Terugverdientijd
Gasinstallatie€ 1.500 – € 2.500€ 1260*N.v.t.N.v.t.
Elektrische ketel€ 1.000 – € 4.000€ 2321– € 1061N.v.t.
Lucht€ 6.500 – € 14.000€ 616€ 644**8 – 18 jaar
Aardwarmte€ 8.500 –
€ 19.500
€ 462€ 798**9 – 21 jaar
Ventilatie€ 3.300 – € 4.700€ 1412*– € 152N.v.t.
Hybride€ 4.300 – € 6.400€ 1362*– € 102N.v.t.
Tabel 5: kosten, energieverbruik en investeringsrendement per type warmtepomp. (bron)
*De kosten voor de gasaansluiting bedragen €260 per jaar
**Besparing is gebaseerd op zowel de besparing als het niet meer gebruiken van de gasaansluiting


Zoals te zien is in de bovenstaande tabel, duurt het een aanzienlijk aantal jaren voordat de jaarlijkse kostenbesparingen van een warmtepomp de hoge aanschafkosten vergoeden. De gemiddelde terugverdientijd voor de lucht- en aardwarmtepompen ligt rond de 13,5 jaar. Dit is zo’n 6,5 jaar minder dan de gemiddelde levensverwachting.

Houdt er rekening mee dat de huidige subsidie op warmtepompen niet is meegenomen in deze tabel. Aangezien deze ergens tussen de 2000 en 5000 euro ligt, afhankelijk van uw situatie, is het zeer waarschijnlijk dat u veel sneller al uw investering terug heeft verdient.

Daarnaast komt ook dat met subsidie een ventilatie- of hybride warmtepomp qua kosten vergelijkbaar wordt met een HR ketel. De bedrijfskosten liggen nog iets hoger door het grote verschil in prijs tussen gas en elektriciteit. Daartegenover staan de vele voordelen van een warmtepomp waaronder veiligheid en duurzaamheid.

Zelfs zonder subsidie verdient een lucht- of aardwarmtepomp zich makkelijk terug binnen de levensverwachting van de installatie


Gezondheid en veiligheid van warmtepompen versus gas- en elektrische ketels

Naast kosten zijn gezondheid en veiligheid belangrijke factoren bij de beslissing of een warmtepomp de moeite waard is om aan te schaffen. Laten we eens kijken naar de verschillen in gezondheids- en veiligheidsaspecten van warmtepompen versus gas- en elektrische ketels.


Gezondheidseffecten van verwarmingssysteem: luchtkwaliteit binnenshuis

Een gasketel brengt altijd enkele gezondheids- en veiligheidsrisico’s met zich mee, hoe modern en goed onderhouden deze ook is. Door verbranding van brandstof stoot een gasoven gassen uit. Deze kunnen op verschillende manieren een gevaar vormen:

  • Koolmonoxide (CO): een uiterst gevaarlijk gas dat constante CO-monitoring vereist
  • Fijnstof (pm2.5): bij verbranding van brandstof komen minuscule deeltjes vrij. Deze deeltjes kunnen onze longen binnendringen en schade veroorzaken

Voor zowel een elektrische ketel als warmtepompen zijn deze gevaren niet aanwezig omdat ze op elektriciteit werken en geen brandstof verbranden.

Mijn CO-monitor

Ik ben gepassioneerd over binnenluchtkwaliteit. Daarom schrijf ik er regelmatig over op deze website. Als je meer wilt lezen over luchtkwaliteit binnenshuis, raad ik je aan het volgende artikel te lezen: The complete indoor air quality guide for your home. Het behandelt de oorzaken van een slechte luchtkwaliteit, de effecten ervan op onze gezondheid en wat u kunt doen om een ​​goede luchtkwaliteit te behouden. Alle artikelen zijn te vinden via deze link.


Veiligheid: warmtepomp versus gasinstallaties

Kachels die op gas wekren vormen brandgevaar omdat ze gas verbranden en er letterlijk vuur in de kachel is. Maar u kunt er zeker van zijn dat elke gaskachel op de markt grondig is getest op veiligheid. Dus wanneer je het gebruikt volgens de meegeleverde veiligheidsinstructies is het in principe veilig. Zorg ervoor dat u de kachel goed onderhoudt zodat deze ook veilig blijft.

Warmtepompen gebruiken elektriciteit om een ​​vloeistof te verplaatsen en samen te drukken. Dit is een zeer veilig proces dat niet erg heet wordt. Simpel gezegd, een warmtepomp produceert geen warmte, maar transporteert deze van de bron (lucht, grond, water of ventilatiewarmte) naar uw kamer. Bovendien produceren ze relatief lage temperatuur verwarming in vergelijking met een gas- of elektrische installaties. Een warmtepomp produceert namelijk maximaal zo’n 55 graden terwijl een gasketel tot wel 80 à 90 graden opwarmt.

Daarnaast is een gaslek altijd een potentieel gevaar van een installatie op gas. Warmtepompen hebben dit probleem niet.

Een warmtepomp is heel veilig, ongeveer net zo veilig als een koelkast

Duurzaamheid: warmtepomp vs gasinstallatie

Warmtepompen zijn duurzamer dan gasinstallaties. Bij gebruik van groene stroom verbranden ze geen fossiele brandstoffen en stoten dan geen CO2 uit. Het energieverbruik van een warmtepomp is erg laag, aangezien ze 100 tot 400% efficiënt zijn. Een gasketel, in tegenstelling, heeft een maximale rendement van 95%.

Subsidies zijn vaak beschikbaar voor warmtepompen vanwege hun duurzaamheid. Warmtepompen zijn zeer efficiënt en verbruiken daarom zeer weinig energie. Bovendien draaien ze op elektriciteit, die volledig duurzaam kan worden geproduceerd. Zonnepanelen op uw dak kunnen bijvoorbeeld de elektriciteit leveren om de warmtepomp te laten werken. Het kiezen van een groene stroomaanbieder volstaat eveneens.

Gasketels daarentegen verbranden aardgas voor hun verwarming. Dit leidt tot CO2-uitstoot en is een niet-hernieuwbare energiebron.


Nadelen van warmtepompen

Zoals we hebben gezien, kost een warmtepomp over het algemeen ongeveer hetzelfde als een gasinstallatie. Bovendien zijn ze wat veiliger en gezonder. Een warmtepomp werkt echter iets anders dan een typische ketel. Daarom zijn de volgende verschillen mogelijk een nadeel, afhankelijk van uw situatie:

  • Warmtepompen hebben een goed geïsoleerde woning nodig omdat ze op relatief lage temperatuur verwarmen
  • Vanwege verwarming op lage temperatuur kan het opwarmen langer duren
  • Het rendement van een warmtepomp neemt af met de temperatuur van de bron (lucht, water, grond, of ventilatie)

Dit zijn de belangrijkste verschillen tussen traditionele verwarmingssystemen en een warmtepomp. Afhankelijk van uw situatie kunnen deze factoren van invloed zijn op de beslissing om een ​​warmtepomp te installeren.

Natuurlijk zijn er ook voordelen aan warmtepompen.


Voordelen van warmtepompen

Hoewel sommige aspecten van warmtepompen in uw situatie een nadeel kunnen zijn, kunnen andere aspecten juist een groot voordeel zijn.


Lucht-water warmtepompen kunnen functioneren als airconditioners

Een lucht-water warmtepomp werkt door warmte van de buitenlucht naar binnen te halen. Dit proces kan worden omgekeerd. Hierdoor kan een lucht/water warmtepomp worden gebruikt als airconditioning. Op deze manier kunt u misschien geld besparen als u overweegt een airconditioning naast een verwarmingssysteem te installeren.


Lage temperatuur verwarming is ideaal voor vloerverwarming

Lage temperatuur verwarming is een nadeel als je huis slecht geïsoleerd is. Het is echter ideaal voor vloer- en wandverwarmingssystemen. Ze werken op lagere temperaturen omdat ze een veel groter oppervlak hebben dan radiatoren. Daarom is de warmteuitwisseling veel effectiever en zijn lagere temperaturen nodig om de kamer te verwarmen.


Warmtepompen kunnen worden gebruikt om de lucht te ontvochtigen

Sommige warmtepompen hebben een ‘droge’ stand. Deze modus kan worden ingeschakeld wanneer de gewenste kamertemperatuur is bereikt en helpt de luchtvochtigheid te verlagen. In deze modus schakelt de warmtepomp continu tussen verwarmen en koelen om de temperatuur te handhaven. ( bron )

Als je meer wilt lezen over de voor- en nadelen van warmtepompen, raad ik je aan mijn artikel te lezen: Voor- en nadelen van warmtepompen.


Neem contact op met een expert

Om te bepalen of een warmtepomp voor u geschikt is, is het verstandig om alle voor- en nadelen af te wegen. Contact opnemen met een expert is eveneens verstandig. Een expert kan helpen bepalen of uw huis en/of tuin geschikt is voor een warmtepomp. De expert kan op basis van uw specifieke situatie adviseren welke warmtepomp het meest geschikt is.

Conclusie: een warmtepomp is een goede investering

Als we kijken naar zowel kosten als gezondheid en veiligheid, zijn warmtepompen zeker de moeite waard. Hoewel ze niet per se goedkoper zijn dan een gasketel, zijn ze op de lange termijn niet duurder. Daarnaast is er subsidie beschikbaar die een groot deel van de aanschafkosten kan dekken.

Vanwege hun gezondheids- en veiligheidsvoordelen en aangezien ze veel duurzamer zijn, is een warmtepomp een goede investering.

  • Warmtepompen kosten vergelijkbaar met een gasinstallatie
  • Warmtepompen zijn veiliger
  • Warmtepompen stoten geen luchtverontreinigende stoffen uit
  • Warmtepompen zijn zeer duurzaam:
    • ze verbruiken heel weinig energie
    • ze werken op elektriciteit, wat duurzaam opgewekt kan worden